Theo đó, để thị trấn Núi Thành được công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh, theo quy định phải đáp ứng được 09 tiêu chí, bao gồm: Quy hoạch đô thị, giao thông đô thị; Môi trường và an toàn thực phẩm; An ninh và trật tự; Thông tin và truyền thông đô thị; Việc làm, thu nhập và hộ nghèo; Văn hóa, thể thao; Y tế, giáo dục; Hệ thống chính trị; Trách nhiệm chính quyền của đô thị. Như vậy, có thể thấy để đạt chuẩn đô thị văn minh có rất nhiều nội dung để thực hiện, đây là việc lớn và cũng là việc khó, các tiêu chí bao quát toàn diện các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong mỗi tiêu chí sẽ có nhiều tiêu chí thành phần.
Thời gian qua, Đảng uỷ - UBND thị trấn Núi Thành luôn xác định công tác xây dựng đô thị văn minh là nhiệm vụ trọng tâm, với phương châm phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, trong đó, Nhân dân là trọng tâm, là chủ thể để xây dựng đô thị văn minh. Trong quá trình triển khai, thị trấn Núi Thành luôn gắn xây dựng đô thị văn minh với việc thực hiện các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước, nhất là phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đô thị văn minh”; phân công nhiệm vụ cho CC VHXH phụ trách theo dõi, tổng hợp, báo cáo chung và mỗi ngành, bộ phận theo dõi, tham mưu thực hiện từng tiêu chí gắn với lĩnh vực mình phụ trách; đặc biệt, huy động sự tham gia của MTTQVN và các tổ chức chính trị - xã hội thị trấn, của cán bộ khối phố, nhất là công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân. Từ đó, Đảng ủy - UBND thị trấn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo để khẳng định vị trí, vai trò là đô thị trung tâm của huyện, đạt được những thành tựu nổi bật, đó là: phát triển nhanh về kinh tế, tốc độ tăng trưởng luôn ở mức cao và ổn định, chú trọng phát triển hài hòa cân đối về các mặt của kinh tế, văn hóa, môi trường sống, chất lượng cuộc sống của người dân không ngừng nâng cao. Tháng 5/2022, thị trấn Núi Thành (mở rộng) đã được Bộ xây dựng công nhận đạt tiêu chí đô thị loại 4. Tháng 2/2024, thị trấn Núi Thành đã được UBND huyện Núi Thành công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh năm 2023 (tại QĐ 1544/QĐ-UBND ngày 27/02/2024). Đây là niềm vui của Nhân dân và cán bộ thị trấn Núi Thành, cũng là tiền đề để thị trấn tiếp tục rà soát đánh giá các tiêu chí để đề nghị công nhận lại sau 5 năm theo quy định.
Trong quá trình triển khai bên cạnh những kết quả đạt được, thực trạng xây dựng đôi thị văn minh không tránh khỏi tồn tại, hạn chế, khó khăn nhất định. Đối với Quy hoạch đô thị, thị trấn không có quy hoạch riêng mà là một phần của quy hoạch chung thị trấn Núi Thành mở rộng (Đô thị Núi Thành), đã được UBND tỉnh Quảng Nam phê duyệt tại quyết định 3853/QĐ-UBND tỉnh Quảng Nam ngày 31/10/2017. Việc công khai quy hoạch đã được UBND huyện Núi Thành công khai đúng quy định. UBND thị trấn thực hiện công tác quản lý nhà nước về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tuân thủ các quy hoạch được duyệt. Tuy nhiên, là địa bàn trung tâm trong đầu tư phát triển đô thị, đầu mối giao thương quan trọng do đó chịu tác động, chi phối của nhiều yếu tố, quy hoạch, đầu tư xây dựng, triển khai thực hiện và giải quyết những tồn tại vướng mắc trên một số lĩnh vực của các cơ quan còn nhiều khó khăn, đã ảnh hưởng đến công tác tuyên truyền, vận động và lãnh đạo thực hiện một số nhiệm vụ của địa phương. Công tác quản lý nhà nước về đất đai còn khó khăn, một số khu dân cư mới đầu tư xây dựng hoàn thành nhưng chưa được nhà đầu tư bàn giao cụ thể, rõ ràng và kịp thời cho địa phương, nên gây khó khăn trong công tác quản lý trật tự xây dựng.
Đối với giao thông đô thị, hiện nay hệ thống giao thông trên địa bàn khối phố 2, khối phố 3 từng bước được kiện toàn, thể hiện được bộ mặt của đô thị, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, đi lại của bà con. Tuy nhiên, hệ thống giao thông ở phía tây của thị trấn, nhất là khối phố 5 và khối phố 1 mặc dù được quan tâm đầu tư nhưng còn những tuyến chưa đạt chuẩn đô thị. Thực trạng có những tuyến đường dân sinh hình thành từ lâu, có những đoạn nút thắt cổ chai, do đó rất khó khăn cho việc đề xuất phê duyệt chủ trương đầu tư. Vì vậy, nhìn chung khu vực phía tây của thị trấn đâu đó còn chưa thể hiện rõ dáng dấp của đô thị. Biển báo tín hiệu giao thông trong lòng đô thị cũng cần được tăng cường lắp đặt đầy đủ so với mật độ đi lại ngày càng cao của người dân.
Đối với an ninh, trật tự đô thị, thời gian qua UBND thị trấn đã quan tâm ra quân nhiều đợt lập lại trật tự đô thị. Tuy nhiên, tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường, vỉa hè làm nơi kinh doanh buôn bán vẫn còn diễn ra. Đây là một trong những vấn đề được thị trấn quan tâm hàng đầu, tuy nhiên trong điều kiện phát triển kinh tế theo hướng thương mại, dịch vụ ngày càng mở rộng, các hoạt động kinh doanh, buôn bán của người dân trong và ngoài địa bàn ngày càng đa dạng và sôi nổi; sau khi lực lượng chức năng kiểm tra, nhắc nhở, xử lý, người dân vẫn còn tình trạng tái lấn chiếm; do đó cần xác định trật tự đô thị là việc làm phải duy trì thường xuyên, liên tục gắn với phát sinh trong đời sống xã hội. Bên cạnh đó, một số quy định về quản lý, sử dụng vỉa hè còn thiếu sự thống nhất cũng gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước về trật tự đô thị. Tình hình ANTT trên địa bàn vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, công tác quản lý nhà nước về ANTT như: công tác quản lý cư trú, PCCC, ngành nghề kinh doanh có điều kiện về ANTT,... đang đặt ra áp lực rất lớn cho địa phương có dân số đông, nhất là địa bàn thuộc trung tâm kinh tế, chính trị, hành chính của huyện.
Đối với Y tế, giáo dục đô thị, hiện nay việc đáp ứng các tiêu chuẩn để đề nghị công nhận lại trường đạt chuẩn quốc gia sau 5 năm của các trường gặp khó khăn, nhất là tiêu chuẩn về cơ sở vật chất trường lớp học được quy định tại Thông tư Số: 13/2020/TT-BGDĐT ngày 26/5/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Đây là vấn đề lớn thuộc tầm quản lý của cấp huyện, thị trấn cùng với các trường tiếp tục đề xuất cấp trên lãnh đạo, hướng dẫn thực hiện trong thời gian tới.
Qua kết quả và thực trạng xây dựng đô thị văn minh nêu trên, thị trấn Núi Thành đề ra các giải pháp thực hiện như sau: Mục tiêu chung: tiếp tục đẩy nhanh phát triển kinh tế; phát triển hài hòa giữa kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường; chăm lo và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân; giữ vững quốc phòng – an ninh; phấn đấu được công nhận lại thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh sau 5 năm. Mục tiêu cụ thể: Thực hiện 9 tiêu chí và các tiêu chí thành phần theo Quyết định số 04/2022/QĐ-TTg, ngày 18/02/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Phân công trách nhiệm cho các thành viên, ngành, bộ phận, đơn vị thực hiện nhiệm vụ từng tiêu chí theo lĩnh vực phụ trách. Trong quá trình thực hiện, người dân là yếu tố quyết định đến sự thành công của công tác với phương châm “Người dân là chủ thể - Công tác tuyên truyền là giải pháp hàng đầu - Sự đồng thuận của người dân là yếu tố quyết định”, do vậy trong thực hiện cần phát huy vai trò chủ thể của người dân, tuyên truyền để người dân nhận thấy được lợi ích của việc xây dựng đô thị văn minh đang tác động trực tiếp tới chất lượng đời sống của người dân thì việc triển khai sẽ nhận được sự hưởng ứng, đồng tình, ủng hộ cao.
Qua đó, UBND thị trấn có một số đề xuất kiến nghị với UBND huyện Núi Thành như sau:
Một là, tăng cường hoạt động tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý trong thực hiện pháp luật về xử lý vi phạm trong lĩnh vực văn hoá, môi trường, quản lý đất đai, quản lý trật tự đô thị nhằm giúp cho CBCC thực hiện tốt hơn nhiệm vụ được phân công. Tiếp tục Phát huy vai trò của các Đội liên ngành cấp huyện trong việc phối hợp kiểm tra, xử lý các vi phạm trên các lĩnh vực văn hoá, dịch vụ văn hoá và quản lý trật tự đô thị.
Hai là, đề xuất huyện có kiến nghị với tỉnh có các quy định cụ thể về quản lý trật tự đô thị, quản lý và sử dụng vỉa hè, lòng lề đường ở khu vực đô thị nhằm có cách hiểu chung và áp dụng thực hiện văn bản thống nhất trên địa bàn toàn tỉnh.
Ba là, hiện nay, chưa có những cơ chế đặc thù hỗ trợ về nhân lực, tài chính và tổ chức hoạt động,... để xây dựng đô thị văn minh từ các cấp. Vì vậy, trên cơ sở các tiêu chí về xây dựng đô thị văn minh. Theo lộ trình hằng năm, đề xuất UBND Huyện dành nguồn kinh phí từ ngân sách để đầu tư xây dựng, chỉnh trang đô thị trên địa bàn thị trấn giống như đầu tư xây dựng nông thôn mới ở các xã để thị trấn có điều kiện phát triển đô thị nhanh và bền vững.
Bốn là, trước hết đề xuất UBND huyện nghiên cứu nâng cấp các vỉa hè; bảo trì, sữa chữa các tuyến đường nội thị bị xuống cấp; lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, điện trang trí, đèn báo hiệu giao thông đảm bảo.
Năm là, quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, cũng như các điều kiện cần thiết khác để duy trì và nâng cao kiểm định chất lượng giáo dục và xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia cho các trường trên địa bàn.
Sáu là, đề nghị UBMTTQVN, các đoàn thể chính trị - xã hội cấp huyện tiếp tục lãnh đạo, hướng dẫn Mặt trận, các hội đoàn thể cơ sở tăng cường tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức của cán bộ, hội viên và Nhân dân về xây dựng đô thị văn minh, nhất là gắn với việc triển khai có chất lượng, hiệu quả các mô hình.
Tin tưởng rằng với sự quan tâm lãnh đạo của UBND huyện; sự phối hợp, tạo điều kiện của các cơ quan, đơn vị thuộc huyện; sự đồng lòng, quyết tâm của hệ thống chính trị từ thị trấn đến khối phố, thị trấn Núi Thành sẽ tiếp tục thực hiện đạt kết quả các tiêu chí đô thị văn minh./.